Sa bawat pagdinig sa Senado, tila may bagong kabanata ang nagbubukas sa walang katapusang saga ng pulitika at korapsyon sa Pilipinas. Ngayon, ang mainit na usapan ay nakasentro sa kontrobersyal na mga “unprogrammed funds” at ang mga umano’y anomalya sa paggamit ng pondo ng bayan. Ngunit ang pinakabagong pagdinig ay yumanig sa pampublikong kamalayan nang isang respetadong senador, si Senador Panfilo “Ping” Lacson, ang buong tapang na humarap, at sa kanyang mga pahayag, tila nadawit ang mga pangalan ng dalawang prominenteng senador: sina Senador Jinggoy Estrada at Senador Joel Villanueva. Ang mga akusasyon ay matatalim, at ang mga katanungan tungkol sa katotohanan ay lalong dumami, na nagdulot ng malawakang pagkabigla at galit sa publiko.
Si Senador Ping Lacson, na kilala sa kanyang mahabang karanasan bilang isang pulis at sa kanyang matapang na paglaban sa korapsyon, ay muling nagbigay ng pahayag na nagpatindig ng balahibo ng marami. Sa gitna ng mga bulong-bulungan at espekulasyon, nilinaw niya ang kanyang posisyon: “Maski kasamahan naming senador, napag-usapan na namin ito ni Senate President Sotto. Sagasa na kami maskino, basta may ebidensya.” Ang pahayag na ito ay hindi lamang isang simpleng salita; ito ay isang nagbabagang babala sa lahat ng mga opisyal ng gobyerno, maging sa kanyang kapwa senador, na walang sinuman ang ligtas sa paghahanap ng hustisya kung may sapat na ebidensya laban sa kanila.
Ang sentro ng isyu ay umiikot sa mga “multimillion-peso budget insertions” o “unprogrammed funds” noong 2023 at 2025 General Appropriations Act (GAA), na diumano’y konektado kina Senador Joel Villanueva at Jinggoy Estrada. Bagama’t ang mga detalye ay hindi pa ganap na malinaw, ang mga alegasyon ay sapat na upang magdulot ng malawakang pagdududa sa integridad ng ilang opisyal. Para kay Senador Lacson, ang ebidensya ang susi. “Evident-based dapat ang imbestigasyon,” diin niya, na nagpapahiwatig na hindi dapat maging batayan ang mga bulong-bulungan o haka-haka. Ang kailangan ay konkreto at matibay na ebidensya upang mapanagot ang mga sinasabing may sala.
Ang pagkakadawit ng dalawang senador ay nagdulot ng matinding pagkabahala. Si Senador Jinggoy Estrada, na may mahabang kasaysayan sa pulitika, ay muling humaharap sa matinding pagsubok. Gayundin si Senador Joel Villanueva, na kilala sa kanyang mga adbokasiya para sa trabaho at edukasyon. Ang kanilang mga pangalan ay nasa peligro na mabahiran ng isyu ng korapsyon, na tiyak na makakaapekto sa kanilang reputasyon at karera sa pulitika. Ngunit sa gitna ng lahat ng ito, nananatili ang paninindigan ni Senador Lacson sa paghahanap ng katotohanan.
Ang pahayag ni Senador Lacson ay isang malinaw na mensahe sa lahat na ang panahon ng “palusot” at “tropa-tropa” sa gobyerno ay tapos na. Mariin niyang kinondena ang nakaraang administrasyon na tila walang nagawa upang mapakulong ang mga “kawatan sa ating gobyerno” dahil sa mga koneksyon. “Wala kaming dapat na sinasanto kung mag-imbestiga tayo at mamimili, huwag na lang tayo mag-imbestiga,” pahayag niya, na nagpapakita ng kanyang walang kinikilingan na paninindigan sa katarungan. Ito ay isang pambihirang hamon sa buong sistema ng pulitika na tila matagal nang binubulok ng korapsyon.
Para kay Senador Lacson, ang paghahanap ng ebidensya ay hindi madali, ngunit ito ay mahalaga. “We need to find proof or receipts if we are to make a recommendation or to pass the evidence to the ICI (Impeachment Court and Impeachment Investigator) to support Hernandez’ claims that he gave 30% commission to the two senators as he alleged,” paliwanag niya. Ang “30% commission” na binabanggit ay isang nakakagulat na alegasyon na nagpapahiwatig ng malalim na problema sa paggamit ng pondo ng bayan. Ngunit mariin niyang idiniin na “the issue is whether he gave commissions to the two senators. That is for him to prove.” Ang responsibilidad ay nasa mga nag-aakusa na patunayan ang kanilang mga pahayag.
“If he has proof like a ledger, he has to show it,” mariing sinabi ni Senador Lacson. “I told him yesterday at the hearing that the burden of proof is on him.” Ang mga salitang ito ay nagpapakita ng kanyang pagiging madiin at patas. Hindi siya basta-basta maniniwala sa mga alegasyon kung walang sapat na ebidensya. Ngunit kung ang ebidensya ay mailalabas, “we can use them to recommend charges against our two colleagues before the ICI or Ombudsman.” Ito ay isang nagbabagang babala sa mga nasasangkot na maaaring humantong ang kanilang kaso sa mas matinding imbestigasyon at posibleng pagkakakulong.
Ang pahayag ni Senador Lacson ay nagdulot ng malaking pagkabahala kina Senador Joel Villanueva at Jinggoy Estrada. Ang posibilidad na sila ay mapatunayan na nagkasala at mapakulong ay isang matinding pagsubok sa kanilang karera at buhay. Ngunit sa kabila ng lahat, ang paninindigan ni Senador Lacson sa paghahanap ng katotohanan at pagpapanagot sa mga korap na opisyal ay nananatiling matatag. Ang kanyang mga salita ay nagbibigay ng pag-asa sa mga Pilipinong uhaw sa katarungan, na naniniwala na sa dulo ng lahat ng ito, ang katotohanan at hustisya ay mananaig.
Ang kuwentong ito ay isang paalala na sa gitna ng kaguluhan ng pulitika, mayroon pa ring mga opisyal na may matinding paninindigan sa prinsipyo at moralidad. Ang hamon ni Senador Lacson ay hindi lamang para sa dalawang senador na nadawit; ito ay hamon sa buong sistema na linisin ang sarili mula sa bahid ng korapsyon. Sa mga susunod na araw, ang publiko ay patuloy na nakatutok, naghihintay kung kailan magiging malinaw ang lahat at kung sino ang tunay na mananaig sa labang ito para sa katotohanan at hustisya.
