“Para sa pamilya” ang sabi niya—pero ang totoo, may ibang pinapasilbihan si misis.
Noong una, tila pangkaraniwang istorya lamang ng sakripisyo ng isang ina ang buhay ni Erlinda—isang misis mula San Jose, Antique, na nagpunta sa Maynila upang magtrabaho. Iniwan niya ang asawa niyang si Rohel at dalawang anak para raw matulungan ang pamilya. Ngunit matapos ang limang taon ng tiwala, pagtitiis, at pananabik, isang video lang ang nagpabagsak sa mundong buong tiyagang binuo ni Rohel.
Ang Video na Lahat Ay Binago
Setyembre 2022. Sa isang terminal sa Antique, nagkakape si Rohel habang naghihintay ng biyahe nang biglang lapitan ng isang kaibigang kapwa jeepney driver. Walang sali-salita, inabot sa kanya ang cellphone—isang video ang ipinapanood.
Sa dilim ng isang apartel sa Maynila, makikita ang isang babaeng may tattoo sa kaliwang balikat, nakapatong sa isang lalaki. Hindi na kailangan ni Rohel ng pangalawang tingin. Kilala niya ang hugis ng katawan, ang galaw ng kamay—at higit sa lahat, ang tatoong ilang beses na niyang hinaplos. Si Erlinda iyon, ang babaeng ina ng kanyang mga anak.
Sa gitna ng mga pasahero, tila naglaho ang lahat ng ingay. Sa isang iglap, nabura ang limang taon ng paniniwala. Ang gabi’y naging walang tulog para kay Rohel. Paano mo tatanggapin na ang taong minahal mo at pinagkatiwalaan ay may ibang buhay sa malayo?
Mula Piesta Hanggang Pait
Unang nagtagpo sina Erlinda at Rohel noong 2012 sa isang piyesta. Magaan kausap, palangiti, at may mahinhin na kilos si Erlinda. Isang simpleng dalaga na may pangarap sa buhay. Di nagtagal, naging sila, at kalaunan ay nagpakasal. Lumipat sa isang maliit na bahay at nagsimula ng simpleng pamumuhay. Ngunit noong 2017, nagsara ang pabrikang pinagtatrabahuhan ni Rohel, kaya si Erlinda ang nangakong maghahanap ng trabaho sa Maynila.
Mula noon, buwan-buwan siyang nagpapadala ng pera, tumatawag tuwing gabi, at umuuwi minsan para magpasalubong. Pero noong pandemya, nagbago ang lahat—lumamig ang tawag, naging madalang ang text, at sa tuwing umuuwi, parang may tinatakasan.
Ang Paglalakbay Patungong Katotohanan
Dalawang araw matapos makita ang video, nagdesisyon si Rohel. Bitbit ang backpack at ilang gamit, bumiyahe siya mula Antique papuntang Maynila. Mahigit 24 na oras ng paglalakbay, habang pasan ang tanong—“Paano mo haharapin ang taong sumira sa’yo?”
Mula Cubao, tinunton niya ang lumang address ni Erlinda. Doon niya nakilala si Nora, dating kasamahan ng misis sa bar. Sa kwento ni Nora, hindi lang waitress si Erlinda—isa siyang VIP escort para sa mga banyaga. Isang trabaho na inilihim sa kanya habang siya’y nagpapakahirap sa probinsya.
Inabot ni Nora ang address ng bar na pinapasukan ni Erlinda. Nang gabing iyon, nagtungo si Rohel. Sa harap ng kumukutitap na ilaw ng bar, nakita niyang pumasok si Erlinda—nakapula, nakatakong, at may ngiting hindi para sa kanya. Sumunod siya, tahimik. Ilang saglit pa, nakita niyang lumabas si Erlinda kasama ang isang lalaking banyaga. Sinundan niya hanggang sa apartel.
Doon naganap ang komprontasyon. Tinulak ang pinto, bumungad ang katotohanan. Si Erlinda, nagulat. Si Rohel, galit. Nagkasakitan. Dumating ang security, naawat ang gulo. Si Erlinda, bugbog; si Rohel, dinampot ng pulis. Ngunit wala nang atrasan.
Pagbabalik sa Batas, Pagbitaw sa Alaala
Matapos makalaya sa presinto, agad kumonsulta si Rohel sa abogado. Isinumite ang video, mga larawan, at testimonya ni Nora. Inihain ang kasong adultery at petisyong alisin ang kustodiya kay Erlinda.
Sa korte, tahimik si Rohel. Walang galit sa mukha, pero matigas ang paninindigan. Nang ipalabas ang video sa harap ng hukom, nakita ang pagkabigla sa mukha ni Erlinda. Wala siyang sapat na depensang maibigay. Sa huli, nakuha ni Rohel ang buong kustodiya ng kanilang mga anak. Si Erlinda ay hinatulan ng limang taong pagkakakulong.
Pagdurusa at Huling Hiling
2023, isang taon matapos ang kaso, nakatanggap si Rohel ng balita. May malubhang karamdaman si Erlinda—isang komplikasyon mula sa matagal nang sexually transmitted infection. Nanghihina na, at halos buto’t balat. Ilang buwan siyang nag-alinlangan, ngunit sa huli, bumisita siya sa kulungan.
Tahimik ang silid. Walang paliwanag, walang away. Tanging hiling ni Erlinda: “Palakihin mong maayos ang mga bata.”
Tumango si Rohel. Wala siyang pangakong binitawan, pero sa puso niya, may malinaw na desisyon—ilalaban niya ang kinabukasan ng kanyang mga anak, sa sarili niyang paraan.
Katapusan ng Isang Yugto
Pebrero 2024. Pumanaw si Erlinda sa ospital. Walang engrandeng burol. Iilang kamag-anak lang ang dumalo. Isang simpleng nitso sa libingan ng maralita ang kanyang huling hantungan.
Sa Antique, sa isang bangkong kahoy sa harap ng bahay, nakaupo si Rohel habang pinagmamasdan ang kanyang mga anak. Tahimik na ang gabi. Hindi na niya kailangang sagutin ang mga tanong ng kahapon. Hindi na niya kailangang ulitin ang video sa isipan niya.
Dahil ngayon, alam niyang tapos na ang pahina ng sakit.
At sa wakas, may kapayapaang bumalot sa buhay nilang tatlo.
